1. Commenting on the सूत्रम् 3-2-184 अर्तिलूधूसूखनसहचर इत्रः (used in step 1) the तत्त्वबोधिनी says – धू विधूनने इति कुटादिरेव गृह्यते, निरनुबन्धकत्वात्। अत एव ‘गाङ्कुटा-‘ इति ङित्त्वाद्गुणनिषेधे उवङ्।
Answer: The verbal root ‘धू’ mentioned in 3-2-184 अर्तिलूधूसूखनसहचर इत्रः refers only to √धू (धू विधूनने ६. १३३) belonging to the कुटादि: section which is a subset of the तुदादिगणः। We know this from the fact that पाणिनि: has mentioned the verbal root ‘धू’ without any अनुबन्ध: (इत् letter) in the सूत्रम् 3-2-184. Out of the four verbal roots of the form ‘धू’ listed in the धातु-पाठ:, only √धू (धू विधूनने ६. १३३) is without any अनुबन्ध:। The other three धूञ् कम्पने १०.३७२, धूञ् कम्पने इत्येके ५.१० and धूञ् कम्पने ९. २० have the अनुबन्ध: ‘ञ्’ and hence they are not affected by 3-2-184.

As per 1-2-1 गाङ्कुटादिभ्योऽञ्णिन् ङित् – The affixes which are अञ्णित् (do not have the letter ‘ञ्’ or ‘ण्’ as a इत्) are considered ङित् (as if they have the letter ‘ङ्’ as a इत्) when they follow either the substitute ‘गाङ्’ (which comes in place of √इ (इङ् अध्ययने – नित्यमधिपूर्वः २. ४१)) or any verbal root in the section from √कुट् (कुटँ कौटिल्ये ६. ९३) through √कु (कुङ् शब्दे ६. १३६).

धू + इत्र । By 3-2-184 अर्तिलूधूसूखनसहचर इत्रः। Note: Since the affix ‘इत्र’ is neither a ‘ञित्’ nor a ‘णित्’, it behaves ङिद्वत् here by 1-2-1 गाङ्कुटादिभ्योऽञ्णिन् ङित्। This allows 1-1-5 क्क्ङिति च to stop 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
= ध् उवँङ् + इत्र । By 6-4-77 अचि श्नुधातुभ्रुवां य्वोरियँङुवँङौ।
= ध् उव् + इत्र । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= धुवित्र । ‘धुवित्र’ gets the प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

2. Can you spot the affix ‘ड’ in the verses?
Answer: The affix ‘ड’ is used in the form प्रजानाम् (स्त्रीलिङ्ग-प्रातिपदिकम् ‘प्रजा’, षष्ठी-बहुवचनम्)।
Please see the following post for the derivation of the प्रातिपदिकम् ‘प्रजा’ – http://avg-sanskrit.org/2012/11/12/प्रजाः-fap/

3. From which verbal root is सन्तः (प्रातिपदिकम् ‘सत्’, पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्) derived? (सन्तः has been used in the commentary.)
Answer: The प्रातिपदिकम् ‘सत्’ is derived form the verbal root √अस् (असँ भुवि २. ६०).

अस् + लँट् । By 3-2-123 वर्तमाने लट्।
= अस् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= अस् + शतृँ । By 3-2-126 लक्षणहेत्वोः क्रियायाः, 1-3-78 शेषात् कर्तरि परस्मैपदम्।
= अस् + अत् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
= अस् + शप् + अत् । By 3-1-68 कर्तरि शप्‌।
= अस् + अत् । By 2-4-72 अदिप्रभृतिभ्यः शपः। Note: The सार्वधातुक-प्रत्यय: ‘अत्’ is अपित् and hence behaves ङिद्वत् by 1-2-4 सार्वधातुकमपित्। This allows 6-4-111 श्नसोरल्लोपः to apply in the next step.
= स् + अत् । By 6-4-111 श्नसोरल्लोपः।
= सत् । ‘सत्’ gets the प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

The विवक्षा is पुंलिङ्गे, प्रथमा-बहुवचनम्।
सत् + जस् । By 4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टाभ्याम्भिस्ङेभ्याम्भ्यस्ङसिभ्याम्भ्यस्ङसोसाम्ङ्योस्सुप्‌। Note: The affix ‘जस्’ has the सर्वनामस्थान-सञ्ज्ञा here by 1-1-43 सुडनपुंसकस्य।
= सत् + अस् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-7 चुटू and 1-3-9 तस्य लोपः। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending letter ‘स्’ of ‘जस्’ from getting इत्-सञ्ज्ञा।
= स नुँम् त् + अस् । By 7-1-70 उगिदचां सर्वनामस्थानेऽधातोः, 1-1-47 मिदचोऽन्त्यात्परः। Note: The प्रातिपदिकम् ‘सत्’ ends in the affix ‘शतृँ’ which has the letter ‘ऋ’ as a इत्। This allows 7-1-70 to apply here.
= स न् त् + अस् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= संतस् । By 8-3-24 नश्चापदान्तस्य झलि।
= संतः । रुँत्व-विसर्गौ by 8-2-66 ससजुषो रुः and 8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः।
= सन्तः । By 8-4-58 अनुस्वारस्य ययि परसवर्णः।

4. Which सूत्रम् is used for the णि-लोप: in the प्रातिपदिकम् ‘लक्षित’ (used as part of the compound अलक्षिता: in the verses)?
Answer: The सूत्रम् 6-4-52 निष्ठायां सेटि is used for the णि-लोप: in the प्रातिपदिकम् ‘लक्षित’ ।

The प्रातिपदिकम् ‘लक्षित’ is derived from the verbal root √लक्ष् (लक्षँ आलोचने १०. २१९, लक्षँ दर्शनाङ्कनयोः १०. ६)

लक्ष् + णिच् । By 3-1-25 सत्यापपाशरूपवीणातूलश्लोकसेनालोमत्वचवर्मवर्णचूर्णचुरादिभ्यो णिच्।
= लक्ष् + इ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-7 चुटू, 1-3-9 तस्य लोपः।
= लक्षि । ‘लक्षि’ gets धातु-सञ्ज्ञा by 3-1-32 सनाद्यन्ता धातवः।

लक्षि + क्त । By 3-2-102 निष्ठा।
= लक्षि + त । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
= लक्षि + इट् त । By 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः, 1-1-46 आद्यन्तौ टकितौ।
= लक्षि + इ त । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= लक्ष् + इत । By 6-4-52 निष्ठायां सेटि – The affix ‘णि’ is elided when followed by a निष्ठा affix (ref. 1-1-26) which has taken the augment ‘इट्’।

‘लक्षित’ gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

5. Which कृत् affix is used to form the प्रातिपदिकम् ‘गृह’ (used in the commentary)?
Answer: The कृत् affix ‘क’ prescribed by 3-1-144 गेहे कः is used to form the प्रातिपदिकम् ‘गृह’ derived from the verbal root √ग्रह् (ग्रहँ उपादाने ९. ७१).
Please see the following post for the derivation of the प्रातिपदिकम् ‘गृह’ – http://avg-sanskrit.org/2012/10/04/गृहेषु-nlp/

6. How would you say this in Sanskrit?
“By his impeccable (faultless) conduct Śrī Rāma pleased his father, his mothers as well as all the people of Ayodhyā.” Use a प्रातिपदिकम् from the verses for ‘people’. Use the adjective प्रातिपदिकम् ‘निरवद्य’ for ‘impeccable (faultless.)’ Use the सर्वनाम-प्रातिपदिकम् ‘स्व’ for ‘his (own.)’ Use a causative form of √तुष् (तुषँ प्रीतौ ४. ८१) for ‘to please.’ Use the सूत्रम् 3-2-184 अर्तिलूधूसूखनसहचर इत्रः to form a प्रातिपदिकम् for ‘conduct/character’ (चरत्यनेन)।
Answer: स्वेन निरवद्येन चरित्रेन श्रीरामः स्वम् पितरम् स्वाः मातॄः अयोध्यायाः सर्वाः प्रजाः च तोषयामास = स्वेन निरवद्येन चरित्रेन श्रीरामः स्वं पितरं स्वा मातॄरयोध्यायाः सर्वाः प्रजाश्च तोषयामास।

Easy questions:

1. Can you spot the augment ‘अट्’ in the verses?
Answer: The augment ‘अट्’ is seen in the form प्रादहन् derived from the verbal root √दह् (दहँ भस्मीकरणे धातु-पाठः #१. ११४६) along with the उपसर्गः ‘प्र’।

The विवक्षा is लँङ्, कर्तरि प्रयोगः, प्रथम-पुरुषः, बहुवचनम्।
दह् + लँङ् । By 3-2-111 अनद्यतने लङ्।
= दह् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= दह् + झि । By 3-4-78 तिप्तस्झिसिप्थस्थमिब्वस्मस्तातांझथासाथांध्वमिड्वहिमहिङ्, 1-3-78 शेषात् कर्तरि परस्मैपदम्।
= दह् + झ् । By 3-4-100 इतश्च।
= दह् + शप् + झ् । By 3-1-68 कर्तरि शप्।
= दह् + अ + झ् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-8 लशक्वतद्धिते, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= दह + अन्त् । By 7-1-3 झोऽन्तः।
= दहन्त् । By 6-1-97 अतो गुणे।
= अट् दहन्त् । By 6-4-71 लुङ्लङ्लृङ्क्ष्वडुदात्तः – When followed by लुँङ्, लँङ् or लृँङ्, an अङ्गम् gets the augment ‘अट्’ which is उदात्तः। 1-1-46 आद्यन्तौ टकितौ places the augment ‘अट्’ at the beginning of the अङ्गम्।
= अदहन्त् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम् and 1-3-9 तस्य लोपः।
= अदहन् । By 8-2-23 संयोगान्तस्य लोपः।

‘प्र’ is the उपसर्गः (ref. 1-4-59 उपसर्गाः क्रियायोगे, 1-4-80 ते प्राग्धातोः।)
प्र + अदहन् = प्रादहन् । By 6-1-101 अकः सवर्णे दीर्घः।

2. From which प्रातिपदिकम् is भुवि (सप्तमी-एकवचनम्) formed?
Answer: The स्त्रीलिङ्ग-प्रातिपदिकम् ‘भू’ is used in the form भुवि।

भू + ङि । By 4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टाभ्याम्भिस्ङेभ्याम्भ्यस्ङसिभ्याम्भ्यस्ङसोसाम्ङ्योस्सुप्‌।
= भू + इ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-8 लशक्वतद्धिते, 1-3-9 तस्य लोपः।
= भ् उवँङ् + इ । By 6-4-77 अचि श्नुधातुभ्रुवां य्वोरियङुवङौ – If an affix beginning with an अच् (vowel) follows, then the (ending letter of the) अङ्गम् is replaced by इयँङ्/उवँङ् in the following three cases – (1) If the अङ्गम् ends in the affix ‘श्नु’ or (2) If the अङ्गम् ends in the इवर्ण: or उवर्ण: of a धातु: or (3) If the अङ्गम् is the word ‘भ्रू’।
Note: The ending letter ‘ऊ’ in ‘भू’ comes from the verbal root ‘भू सत्तायाम्’। This allows 6-4-77 अचि श्नुधातुभ्रुवां य्वोरियङुवङौ to apply here. As per 1-1-53 ङिच्च only the ending letter ‘ऊ’ of ‘भू’ is replaced by ‘उवँङ्’।
= भुवि । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम् ,1-3-9 तस्य लोपः।