Questions:
1. Which सूत्रम् was used to replace the ending सकार: of the शस्-प्रत्यय: by a नकार: in the form “पुत्रान्”?
Answer: 6-1-103 तस्माच्छसो नः पुंसि ।
पुत्र + शस् । 4-1-2 स्वौजसमौट्…… ।
पुत्र + अस् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending सकारः of शस् from getting इत्-सञ्ज्ञा ।
पुत्रास् । By 6-1-102 प्रथमयोः पूर्वसवर्णः, when an अक् letter is followed by an अच् of the first (nominative) or second (accusative) case then for the two of them (अक् + अच्) there is a single substitute which is the elongated form of the first member (the अक् letter.)
पुत्रान् । By 6-1-103 तस्माच्छसो नः पुंसि, in the masculine gender, when the letter स् of the affix शस् follows a vowel which has been elongated by 6-1-102 then is replaced by the letter न् ।

2. Where has the सूत्रम् 7-2-106 तदोः सः सावनन्त्ययोः been used?
Answer: सः (प्रातिपदिकम् “तद्” masculine, पुंलिङ्गे प्रथमा-एकवचनम्)।
तद् + सुँ (4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टा….)
त अ + सुँ ( 7-2-102 त्यदादीनामः)
त + सुँ (6-1-97 अतो गुणे)
त + स् (1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत् , 1-3-9 तस्य लोपः)
सस् (7-2-106 तदोः सः सावनन्त्ययोः)
सः (रुँत्व-विसर्गौ by 8-2-66 ससजुषो रुः and 8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः)

3. Where has the ङि-प्रत्यय: been used in the verse?
Answer: संयुगे। प्रातिपदिकम् “संयुग” सप्तमी-एकवचनम्।
संयुग + ङि । 4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टा….
संयुग + इ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
संयुगे । 6-1-87 आद्गुणः।

4. The वृत्ति: of the सूत्रम् 3-1-93 कृदतिङ् says “अत्र/सन्निहिते धात्वधिकारे तिङि्भन्नः प्रत्ययः कृत्संज्ञः स्यात् ।।” What is the significance of “अत्र/सन्निहिते”?
Answer: In the प्रथमपाद: of the तृतीयाध्याय: of the अष्टाध्यायी there are two धात्वधिकारौ, the first one is 3-1-22 धातोरेकाचो हलादेः क्रियासमभिहारे यङ् and second (latter) one is 3-1-91 धातोः। “अत्र/सन्निहिते” (in this one which is close by to 3-1-93) specifies the second धात्वधिकार: – 3-1-91 धातोः । In the धात्वधिकारः starting with 3-1-91 धातोः, all the affixes other than the तिङ् affixes get the designation कृत्।

5. Commenting on the सूत्रम् 8-2-76 र्वोरुपधाया दीर्घ इकः the काशिका says “धातोः इत्येव, अग्निः। वायुः।” What does this mean?
Answer: 8-2-76 र्वोरुपधाया दीर्घ इकः specifies that the penultimate इक् letter (इ, उ, ऋ, ऌ) of a पदम् is elongated when the पदम् ends in a रेफ: or a वकार: of a धातु:। The काशिका says “धातोः इत्येव, अग्निः। वायुः।” It means that 8-2-76 र्वोरुपधाया दीर्घ इकः will only apply when the पदम् ends in a रेफ: or a वकार: of a धातु:, and will not apply to words like अग्निः। वायुः।
(अग्नि + सुँ 4-1-2 =अग्नि + स् 1-3-2, 1-3-9 = अग्निरुँ 8-2-66 = अग्निर् 1-3-2, 1-3-9) Here अग्निर् does have the पद-सञ्ज्ञा as per 1-4-14 सुप्तिङन्तं पदम्। So the ending रेफ: is a पदान्तरेफ:, but still 8-2-76 does not apply because the रेफ: does not belong to a धातु:। It came from the सुँ-प्रत्यय:। So the final form is अग्नि: 8-3-15. If 8-2-76 were to be applied then we would have had the undesirable form अग्नीः ।
Similarly in the case of वायु:।

6. 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः is a निषेध: for which सूत्रम्?
Answer: 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः is a निषेध: for 1-3-3 हलन्त्यम्।

7. How would you say this in Sanskrit?
“How did you catch the ball with just one hand?” Use the अव्ययम् “कथम्” for “how” and “एव” for “just”, use the masculine/neuter प्रातिपदिकम् “कन्दुक” for “ball”, use the adjective प्रातिपदिकम् “गृहीतवत् (गृहीतवती feminine)” to express the verb “catch.”
कथम् त्वम् कन्दुकम् एकेन एव हस्तेन गृहीतवती = कथं त्वं कन्दुकमेकेनैव हस्तेन गृहीतवती।

8. The अमरकोश: gives thirty(!) synonyms for the word “युद्धम्” (प्रातिपदिकम् “युद्ध” neuter, meaning “war”). One of them is संयुग: (प्रातिपदिकम् “संयुग” masculine) used in this verse. Please list the remaining twenty-nine. (Use Apte’s dictionary for help.)
युद्धमायोधनं जन्यं प्रधनं प्रविदारणम् ।
मृधमास्कन्दनं सङ्ख्यं समीकं साम्परायिकम् ॥२-८-१०३॥
अस्त्रियां समराऽनीकरणाः कलहविग्रहौ ।
संप्रहाराऽभिसंपातकलिसंस्फोटसंयुगाः ॥२-८-१०४॥
अभ्यामर्दसमाघातसङ्ग्रामाऽभ्यागमाऽऽहवाः ।
समुदायः स्त्रियः संयत्समित्याऽऽजिसमिद्युधः ॥२-८-१०५॥
(इति एकत्रिंशत् “युद्धस्य” नामानि)
Answer:
1. आयोधनम् (प्रातिपदिकम् “आयोधन” neuter)
2. जन्यम् (प्रातिपदिकम् “जन्य” neuter)
3. प्रधनम् (प्रातिपदिकम् “प्रधन” neuter)
4. प्रविदारणम् (प्रातिपदिकम् “प्रविदारण” neuter)
5. मृधम् (प्रातिपदिकम् “मृध” neuter)
6. आस्कन्दनम् (प्रातिपदिकम् “आस्कन्दन” neuter)
7. संख्यम् (प्रातिपदिकम् “संख्य” neuter)
8. समीकम् (प्रातिपदिकम् “समीक” neuter)
9. साम्परायिकम् (प्रातिपदिकम् “साम्परायिक” neuter)
10. समरः/समरम् (प्रातिपदिकम् “समर” masculine/neuter)
11. अनीकः/अनीकम् (प्रातिपदिकम् “अनीक” masculine/neuter)
12. रणः/रणम् (प्रातिपदिकम् “रण” masculine/neuter)
13. कलहः (प्रातिपदिकम् “कलह” masculine)
14. विग्रहः (प्रातिपदिकम् “विग्रह” masculine)
15. संप्रहारः (प्रातिपदिकम् “संप्रहार” masculine)
16. अभिसंपातः (प्रातिपदिकम् “अभिसंपात” masculine)
17. कलिः (प्रातिपदिकम् “कलि” masculine)
18. संस्फोटः (प्रातिपदिकम् “संस्फोटः” masculine)
19. अभ्यामर्दः (प्रातिपदिकम् “अभ्यामर्द” masculine)
20. समाघातः (प्रातिपदिकम् “समाघात” masculine)
21. संग्रामः (प्रातिपदिकम् “संग्राम” masculine)
22. अभ्यागमः (प्रातिपदिकम् “अभ्यागम” masculine)
23. आहवः (प्रातिपदिकम् “आहव” masculine)
24. समुदायः (प्रातिपदिकम् “समुदाय” masculine)
25. संयत् (प्रातिपदिकम् “संयत्” feminine )
26. समितिः (प्रातिपदिकम् “समिति” feminine)
27. आजिः (प्रातिपदिकम् “आजि” feminine)
28. समित् (प्रातिपदिकम् “समित्” feminine)
29. युत् (प्रातिपदिकम् “युध्” feminine )

Easy questions:
1. Derive the form “भूषणैः” (तृतीया-बहुवचनम्) from the प्रातिपदिकम् “भूषण” (declined like ज्ञान/वन-शब्द:)। (Use 7-1-9 अतो भिस ऐस्)।
Answer: भूषण + भिस् (4-1-2 स्वौजसमौट्…)
भूषण + ऐस् (7-1-9 अतो भिस ऐस्। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending सकार: from getting the इत्-सञ्ज्ञा)।
भूषणैस् (6-1-88 वृद्धिरेचि)
भूषणैर् (8-2-66 ससजुषो रुः, 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-9 तस्य लोपः)
भूषणैः (8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः)

2. Please do पदच्छेद: of स पुत्रान् and mention the relevant rules.
Answer: The पदच्छेदः is सः, पुत्रान्।
सस् + पुत्रान्
स + पुत्रान् । by 6-1-1325 एतत्तदोः सुलोपोऽकोरनञ्समासे हलि – the affix सुँ (nominative singular case ending) applied to the प्रातिपदिकम् (nominal base) तद् or एतद् is dropped when any consonant (हल्) follows.