Namaste,

Today we’ll look at the formation of स्त्रियम् (fAs) from verse श्रीमद्भागवतम् Sb1-14-41

कच्चित्त्वं ब्राह्मणं बालं गां वृद्धं रोगिणं स्त्रियम् ।
शरणोपसृतं सत्त्वं नात्याक्षीः शरणप्रदः ।।

स्त्री ends in the feminine affix ङीप्. Thereby by 4-1-1 ङ्याप्प्रातिपदिकात् we can add प्रत्ययाः सुँ, औ, जस् etc. after it. Moreover, it gets नदीसंज्ञा by 1-4-3  स्त्र्याख्यौ नदी. The विवक्षा here is द्वितीया विभक्तिः एकवचनम् so we begin with

(1) स्त्री + अम् ।

(2) स्त्री + अम् । मकारः in अम् doesn’t get इत्संज्ञा by 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः

(3) स्त्रियँङ् + अम् । 6-4-79 स्त्रियाः gives इयँङादेशः to स्त्री when अजादिप्रत्ययः follows.

(4) स्त्रिय् + अम् । अँ gets इत्संज्ञा by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, ङ् gets इत्संज्ञा by 1-3-3 हलन्त्यम् 1-3-3 and both disappear by 1-3-9 तस्य लोपः

(5) स्त्रियम् ।

Questions:

1. In step (3), how do we know that the अकारः in इयँङ् is अनुनासिकः ?

2. Is there an alternate form for द्वितीया विभक्तिः एकवचनम् of स्त्रीशब्दः? If so, show its derivation along with the relevant sutras.

3. Give the सन्धिविच्छेदः along with sutra(s) in नाज्झलौ (this is Panini sutra 1-1-10)