1. Where has the verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०) been used for the first time in the गीता?
Answer: The verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०) has been used for the first time in the very first verse of the गीता in the form समवेताः (प्रातिपदिकम् ‘समवेत’, पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्)।

The प्रातिपदिकम् ‘समवेत’ is derived from the verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०) in conjunction with the two उपसर्गौ ‘सम्’ and ‘अव’।

धृतराष्ट्र उवाच
धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः ।
मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत संजय ॥ 1-1 ॥

Please see answer to question 1 in the following comment for derivation of the प्रातिपदिकम् ‘समवेत’ – http://avg-sanskrit.org/2012/11/16/गतः-mns/#comment-6220

2. Commenting on the सूत्रम् 3-3-38 परावनुपात्यय इणः (used in step 1) the सिद्धान्तकौमुदी says – अनुपात्यये किम्? कालस्य पर्यय:। अतिपात इत्यर्थ:। Please explain.
Answer: By the सूत्रम् 3-3-38 परावनुपात्यय इणः – To derive a word meaning अनुपात्यय: (turn/regular succession), the affix घञ् may be used following the verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०) when in conjunction with उपसर्ग: ‘परि’।
In कालस्य पर्यय:, the word पर्यय: does not mean ‘turn/regular succession.’ It instead means ‘lapse or transgression (अतिपात:)’। Therefore, we cannot use the affix ‘घञ्’ prescribed by 3-3-38. We instead use the affix ‘अच्’ prescribed by 3-3-56 एरच्।

The प्रातिपदिकम् ‘पर्यय’ is derived from the verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०) in conjunction with the उपसर्गः ‘परि’ as follows –
परि इ + अच् । By 3-3-56 एरच् – The affix अच् may be used following a verbal root ending in a इवर्ण: (letter ‘इ’ or ‘ई’) to denote either (i) the sense of the verbal root as having attained to a completed state or (ii) any कारक: except the agent of the action, provided the word so derived is a proper name.
= परि इ + अ । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-3 हलन्त्यम् and 1-3-9 तस्य लोपः।
= परि ए + अ । By 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
= परि अय् + अ । By 6-1-78 एचोऽयवायावः।
= पर्यय । By 6-1-77 इको यणचि। ‘पर्यय’ gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

3. Can you spot the affix ‘णिनिँ’ in the verses?
Answer: The affix ‘णिनिँ’ is used in the derivation of the compounds अधर्मवर्तिनः (प्रातिपदिकम् ‘अधर्मवर्तिन्’, पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्) and धर्मानुवर्तिनः (प्रातिपदिकम् ‘धर्मानुवर्तिन्’, पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्)। The verbal root used is √वृत् (वृतुँ वर्तने १. ८६२).

अधर्मे वर्तते तच्छीलः = अधर्मवर्ती।

The (compound) प्रातिपदिकम् ‘अधर्मवर्तिन्’ is derived as follows –

अधर्म ङि + वृत् णिनिँ । By 3-2-78 सुप्यजातौ णिनिस्ताच्छील्ये – When in composition with a सुबन्तं पदम् (a पदम् which ends in a सुँप् affix) which does not denote a class/genus, a verbal root may take the affix ‘णिनिँ’ to express the meaning of a habitual/natural action.
Note: In the सूत्रम् 3-2-78, the term सुपि ends in the seventh (locative) case. Hence ‘अधर्म ङि’ gets the उपपद-सञ्ज्ञा here by 3-1-92 तत्रोपपदं सप्तमीस्थम्‌।
= अधर्म ङि + वृत् इन् । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-7 चुटू and 1-3-9 तस्य लोपः।
= अधर्म ङि + वर्तिन् । By 7-3-86 पुगन्तलघूपधस्य च, 1-1-51 उरण् रपरः।

We form a compound between ‘अधर्म ङि’ (which is the उपपदम्) and ‘वर्तिन्’ by using the सूत्रम् 2-2-19 उपपदमतिङ्। In the सूत्रम् 2-2-19 उपपदमतिङ् (which prescribes the compounding) the term उपपदम् ends in the nominative case. Hence ‘अधर्म ङि’ (which is the उपपदम्) gets the designation उपसर्जनम्‌ by 1-2-43 प्रथमानिर्दिष्टं समास उपसर्जनम्। In the compound, ‘अधर्म ङि’ is placed in the prior position as per 2-2-30 उपसर्जनं पूर्वम्‌।
‘अधर्म ङि + वर्तिन्’ gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।
= अधर्मवर्तिन् । By 2-4-71 सुपो धातुप्रातिपदिकयोः।

Similarly – धर्ममनुवर्तते तच्छीलः = धर्मानुवर्ती। The derivation of the (compound) प्रातिपदिकम् ‘धर्मानुवर्तिन्’ starts with ‘धर्म अम् + अनु वृत् णिनिँ’ and proceeds along the same lines as shown above.

4. Where has the सूत्रम् 6-1-15 वचिस्वपियजादीनां किति been used in the verses?
Answer: The सूत्रम् 6-1-15 वचिस्वपियजादीनां किति has been used in the derivation of the प्रातिपदिकम् ‘उदित’ used in the forms उदिताः (पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्) and अनुदिताः (compound प्रातिपदिकम् ‘अनुदित’, पुंलिङ्गे प्रथमा-बहुवचनम्)।

The प्रातिपदिकम् ‘उदित’ is derived from the verbal root √वद् (वदँ व्यक्तायां वाचि १. ११६४) as follows –

वद् + क्त । By 3-2-102 निष्ठा। As per 3-4-70 तयोरेव कृत्यक्तखलर्थाः, the affix ‘क्त’ is used कर्मणि (to denote the object of the action) here.
= वद् + त । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
= वद् + इट् त । By 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः, 1-1-46 आद्यन्तौ टकितौ।
= वद् + इत । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-3 हलन्त्यम् and 1-3-9 तस्य लोपः।
= उ अद् + इत । By 6-1-15 वचिस्वपियजादीनां किति – The verbal roots √वच् (वचँ परिभाषणे २. ५८), √स्वप् (ञिष्वपँ शये २. ६३) and also the nine verbal roots beginning with √यज् (यजँ देवपूजासङ्गतिकरणदानेषु १. ११५७) take सम्प्रसारणम् (ref. 1-1-45) when followed by an affix which is a कित् (has the letter ‘क्’ as a इत्)।
Note: The nine verbal roots √यज् etc are the last nine in the भ्वादि-गण:। They are as follows: √यज् (यजँ देवपूजासङ्गतिकरणदानेषु १. ११५७), √वप् (डुवपँ बीजसन्ताने | छेदनेऽपि १. ११५८), √वह् (वहँ प्रापणे १. ११५९), √वस् (वसँ निवासे १. ११६०), √वे (वेञ् तन्तुसन्ताने १. ११६१), √व्ये (व्येञ् संवरणे १. ११६२), √ह्वे (ह्वेञ् स्पर्धायां शब्दे च १. ११६३), √वद् (वदँ व्यक्तायां वाचि १. ११६४) and √श्वि (ट्वोँश्वि गतिवृद्ध्योः १. ११६५)।
= उदित । By 6-1-108 सम्प्रसारणाच्च। ‘उदित’ gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

5. Which उणादि-प्रत्यय: is used to derive the प्रातिपदिकम् ‘जन्मन्’ (used in the compound पुनर्जन्मनिमित्तम् in the commentary)? (Search the following document for ‘जन्म’ – http://avg-sanskrit.org/notes-for-saturday-class/उणादिप्रकरणम्/)
Answer: The उणादि-प्रत्यय: ‘मनिँन्’ prescribed by the उणादि-सूत्रम् 4-144 सर्वधातुभ्यो मनिन् is used to derive the प्रातिपदिकम् ‘जन्मन्’।

The प्रातिपदिकम् ‘जन्मन्’ is derived from the verbal root √जन् (दिवादि-गणः, जनीँ प्रादुर्भावे, धातु-पाठः # ४. ४४) as follows –

जन् + मनिँन् । By the उणादि-सूत्रम् 4-144 सर्वधातुभ्यो मनिन् – The affix ‘मनिँन्’ may be used after any verbal root.
Note: By the सूत्रम् 3-4-75 ताभ्यामन्यत्रोणादयः – The affixes उण् etc may be used to denote a sense other than the dative or the ablative. Here the affix ‘मनिँन्’ is used भावे। Hence जन्म has the same meaning as जननम्।
= जन् + मन् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम् and 1-3-9 तस्य लोपः। Note: 7-2-8 नेड् वशि कृति prevents the affix ‘मन्’ from taking the augment इट् which would have been done by 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः।
= जन्मन् । ‘जन्मन्’ gets the प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

‘जन्मन्’ is a नपुंसकलिङ्ग-प्रातिपदिकम्।

6. How would you say this in Sanskrit?
“In the forest, Śrī Rāma visited (saw) all the sages, one after another.”
Answer: श्रीरामः वने सर्वान् ऋषीन् पर्यायेण ददर्श = श्रीरामो वने सर्वानृषीन् पर्यायेण ददर्श।

Easy questions:

1. In the verses can you spot a place where a सन्धि-कार्यम् has not been done?
Answer: सन्धि-कार्यम् has not been done between इतरत्र and इह। 6-1-87 आद्गुणः should have applied to give the form इतरत्रेह।

2. Which प्रातिपदिकम् used in the commentary is used only in the dual (no singular or plural)?
Answer: The प्रातिपदिकम् ‘उभ’ used in the form उभयो: (पुंलिङ्गे षष्ठी-द्विचवनम्) is used only in the dual.