1. In the last verse of which chapter of the गीता has √हन् (हनँ हिंसागत्योः, अदादि-गणः, धातु-पाठः #२. २) been used in a तिङन्तं पदम्?
Answer: In the last verse of Chapter 3 √हन् (हनँ हिंसागत्योः २. २) has been used in the form जहि।
एवं बुद्धेः परं बुद्ध्वा संस्तभ्यात्मानमात्मना ।
जहि शत्रुं महाबाहो कामरूपं दुरासदम्‌ ।। 3-43 ।।

The विवक्षा is लोँट्, कर्तरि-प्रयोगः, मध्यम-पुरुषः, एकवचनम्।
हन् + लोँट् । By 3-3-162 लोट् च।
= हन् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= हन् + सिप् । By 3-4-78 तिप्तस्झिसिप्थस्थमिब्वस्मस्तातांझथासाथांध्वमिड्वहिमहिङ्।
= हन् + सि । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= हन् + हि । By 3-4-87 सेर्ह्यपिच्च।
= हन् + शप् + हि । By 3-1-68 कर्तरि शप्।
= हन् + हि । By 2-4-72 अदिप्रभृतिभ्यः शपः।
= जहि । By 6-4-36 हन्तेर्जः, when followed by the हि-प्रत्ययः “हन्” gets “ज” as the replacement. As per 1-1-55 अनेकाल्शित्सर्वस्य, the entire term “हन्” is replaced by “ज”। Now by 6-4-105 अतो हेः, the हि-प्रत्ययः should have taken elision. But since both 6-4-36 and 6-4-105 belong to the अधिकारः of 6-4-22 असिद्धवदत्राभात्, the “ज”-आदेश: that was done by 6-4-36 is not seen by 6-4-105. Only “हन्” is seen by 6-4-105 and therefore there is no elision of the हि-प्रत्ययः here and the form remains as जहि।
Note: Both 6-4-36 and 6-4-105 prescribe an operation that involves the हि-प्रत्यय:। Since they are both based on a common element, 6-4-22 comes into effect.

2. The form अहनत् is grammatically irregular (आर्षप्रयोग:)। Which सूत्रम् should have applied after step 6 and what would be the resulting grammatically correct form?
Answer: The सूत्रम् 2-4-72 अदिप्रभृतिभ्यः शपः should have applied after step 6 to give the grammatically correct form अहन्।

The विवक्षा is लँङ्, कर्तरि प्रयोगः, प्रथम-पुरुषः, एकवचनम्।
हन् + लँङ् । By 3-2-111 अनद्यतने लङ्।
= हन् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= हन् + तिप् । By 3-4-78 तिप्तस्झिसिप्थस्थमिब्वस्मस्तातांझथासाथांध्वमिड्वहिमहिङ्।
= हन् + ति । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= हन् + त् । By 3-4-100 इतश्च।
= हन् + शप् + त् । By 3-1-68 कर्तरि शप्।
= हन् + त् । By 2-4-72 अदिप्रभृतिभ्यः शप: – The शप्-प्रत्ययः takes the लुक् elision when following a verbal root belonging to अदादि-गणः।
= अट् हन् + त् । By 6-4-71 लुङ्लङ्लृङ्क्ष्वडुदात्तः।
= अहन् + त् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम् and 1-3-9 तस्य लोपः।
= अहन् । By 6-1-68 हल्ङ्याब्भ्यो दीर्घात् सुतिस्यपृक्तं हल्।

3. Where else has √हन् (हनँ हिंसागत्योः, अदादि-गणः, धातु-पाठः #२. २) been used in the verses in a तिङन्तं पदम्?
Answer: In the verses √हन् has been used in the form जघ्नुः also.

The विवक्षा is लिँट्, कर्तरि प्रयोग:, प्रथम-पुरुषः, बहुवचनम्।
हन् + लिँट् । By 3-2-115 परोक्षे लिँट्।
= हन् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= हन् + झि । By 3-4-78 तिप्तस्झिसिप्थस्थमिब्वस्मस्तातांझथासाथांध्वमिड्वहिमहिङ्।
= हन् + उस् । By 3-4-82 परस्मैपदानां णलतुसुस्थलथुसणल्वमाः। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending सकार: of “उस्” from getting the इत्-सञ्ज्ञा।
= हन् हन् + उस् । By 6-1-8 लिटि धातोरनभ्यासस्य।
As per 1-1-59 द्विर्वचनेऽचि, we apply 6-1-8 लिटि धातोरनभ्यासस्य before applying 6-4-98 गमहनजनखनघसां लोपः क्ङित्यनङि।
= झन् हन् + उस् । By 7-4-62 कुहोश्चुः, 1-1-50 स्थानेऽन्तरतमः।
= झ हन् + उस् । By 7-4-60 हलादिः शेषः।
= झ ह् न् + उस् । By 6-4-98 गमहनजनखनघसां लोपः क्ङित्यनङि।
Note : By 1-2-5 असंयोगाल्लिट् कित्, a लिँट् affix which is not a पित् – does not have पकार: as a इत् – shall be considered to be a कित् (as having ककार: as a इत्), as long as there is no संयोग: (conjunction consonant) prior to the affix. Hence, “उस्” is a कित्-प्रत्यय: here. This allows 6-4-98 to apply.
= झ घ् न् + उस् । By 7-3-54 हो हन्तेर्ञ्णिन्नेषु।
= झघ्नुः । रुँत्व-विसर्गौ by 8-2-66 ससजुषो रुः and 8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः।
= जघ्नु: । By 8-4-54 अभ्यासे चर्च, 1-1-50 स्थानेऽन्तरतमः।

4. Where has 6-4-120 अत एकहल्मध्येऽनादेशादेर्लिटि been used in the verses?
Answer: 6-4-120 अत एकहल्मध्येऽनादेशादेर्लिटि has been used in the verse in the form पेतुः derived from √पत् (पतॢँ गतौ १. ९७९).

The विवक्षा is लिँट्, कर्तरि प्रयोग:, प्रथम-पुरुषः, बहुवचनम्।
पत् + लिँट् । By 3-2-115 परोक्षे लिँट्।
= पत् + ल् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= पत् + झि । By 3-4-78 तिप्तस्झिसिप्थस्थमिब्वस्मस्तातांझथासाथांध्वमिड्वहिमहिङ्।
= पत् + उस् । By 3-4-82 परस्मैपदानां णलतुसुस्थलथुसणल्वमाः। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending सकार: of “उस्” from getting the इत्-सञ्ज्ञा।
= पत् पत् + उस् । By 6-1-8 लिटि धातोरनभ्यासस्य।
= प पत् + उस् । By 7-4-60 हलादिः शेषः।
= पेत् + उस् । By 6-4-120 अत एकहल्मध्येऽनादेशादेर्लिटि – The अकार: of a अङ्गम् takes एकार: as the substitute and simultaneously there is लोप: (elision) of the अभ्यास:, when all the following conditions are satisfied:
(i) the अकार: is preceded and followed by a single (non-conjunct) consonant
(ii) the अङ्गम् is followed by a लिँट् affix which is कित्
(iii) in place of the first letter of the अङ्गम् there is no आदेश: (substitution) that is based on the लिँट् affix.
= पेतुः । रुँत्व-विसर्गौ by 8-2-66 ससजुषो रुः and 8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः।

5. How would you say this in Sanskrit?
“Kill your internal enemies.” Use the adjective (compound) प्रातिपदिकम् “अन्त:स्थ” for “internal.”
Answer: तव अन्त:स्थान् शत्रून् जहि = तवान्त:स्थाञ्शत्रूञ्जहि। – अथवा – तवान्त:स्थाञ्छत्रूञ्जहि।

Advanced question:

1. Commenting on the सूत्रम् 3-1-79 तनादिकृञ्भ्य उः, the सिद्धान्त-कौमुदी says – तनादित्वादेव सिद्धे कृञ्ग्रहणं गणकार्यस्यानित्यत्वे लिङ्गम्। Please explain what this means and how it may be used to justify the form अहनत्।
Answer: तनादित्वादेव सिद्धे means that – The mention of तनादि-गणः (in the सूत्रम् 3-1-79 तनादिकृञ्भ्य उः) should be enough for “कृञ्” (which belongs to तनादि-गणः) to take the गण-विकरणः “उ”। But then why has पाणिनिः specifically mentioned the धातुः “कृञ्” in 3-1-79? This कृञ्ग्रहणम् is an indication (लिङ्गम्) that गणकार्यम् is अनित्यम्। We can expect some cases where a धातुः does not take the गण-विकरणः that is mandated by its गणः।
Now consider the present example – अहनत्। The लुक् elision (of the affix शप्) by 2-4-72 अदिप्रभृतिभ्यः शपः should have applied giving the form अहन्। But the form in the verse is अहनत्। The शप्-लुक् mandated by the अदादि-गणः has not been honored. As explained above, the separate mention of “कृञ्” in 3-1-79 can be used to justify forms such as अहनत्।

Easy questions:

1. The forms चतुर्भि: (तृतीया-बहुवचनम्) and चतुर: (द्वितीया-बहुवचनम्) are derived from the प्रातिपदिकम् “चतुर्”। Can you recall two सूत्रे (which we have studied) in which पाणिनि: specifically mentions the प्रातिपदिकम् “चतुर्”?
Answer: In the following सूत्राणि (that we have studied) पाणिनि: specifically mentions the प्रातिपदिकम् “चतुर्” –
i) 7-1-98 चतुरनडुहोरामुदात्तः। वृत्ति: “चतुर्” “अनडुह्” इत्येतयोः सर्वनामस्थाने परत आमागमो भवति, स चोदात्तः। When a सर्वनामस्थानम् affix follows, “चतुर्” and “अनडुह्” get the “आम्” augment. (This “आम्” augment has a उदात्तः accent.)
ii) 7-2-99 त्रिचतुरोः स्त्रियां तिसृचतसृ। वृत्ति: स्त्रीलिङ्गयोरेतयोरेतौ स्तो विभक्तौ। When a विभक्तिः affix follows, “त्रि” and “चतुर्” get the replacements “तिसृ” and “चतसृ” respectively, in the feminine gender.
iii) 7-1-55 षट्चतुर्भ्यश्च। वृत्ति: षट्संज्ञकेभ्यश्चतुःशब्दाच्चोत्तरस्यामो नुडागमो भवति। The “आम्” affix gets “नुँट्” as an augment when following “चतुर्” or a term with the designation “षट्”।

2. Where has 7-3-111 घेर्ङिति been used in the verses?
Answer: 7-3-111 घेर्ङिति has been used in the form सौभपतेः (पुंलिङ्ग-प्रातिपदिकम् “सौभपति”, षष्ठी-एकवचनम्)।

सौभपति + ङस् । By 4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टाभ्याम्भिस्ङेभ्याम्भ्यस्ङसिभ्याम्भ्यस्ङसोसाम्ङ्योस्सुप्‌। “सौभपति” has the घि-सञ्ज्ञा by 1-4-7 शेषो घ्यसखि, 1-4-8 पतिः समास एव। 1-3-4 न विभक्तौ तुस्माः prevents the ending सकार: of “ङस्” from getting the इत्-सञ्ज्ञा।
= सौभपते + ङस् । By 7-3-111 घेर्ङिति, when a ङित् सुँप् affix follows, then an अङ्गम् having the घि-सञ्ज्ञा takes the गुण: substitution. Note: As per 1-1-52, the गुण: substitution takes place for the ending letter (in this case इकारः) of the अङ्गम्।
= सौभपते + अस् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
= सौभपतेस् । By 6-1-110 ङसिङसोश्च।
= सौभपतेः । रुँत्व-विसर्गौ by 8-2-66 ससजुषो रुः and 8-3-15 खरवसानयोर्विसर्जनीयः।