1. Where has the सूत्रम् 8-2-42 रदाभ्यां निष्ठातो नः पूर्वस्य च दः (used in step 4) been used in the first five verses of Chapter Seven of the गीता?
Answer: The सूत्रम् 8-2-42 रदाभ्यां निष्ठातो नः पूर्वस्य च दः has been used in the derivation of the प्रातिपदिकम् ‘भिन्ना’ used in the form भिन्ना।
भूमिरापोऽनलो वायुः खं मनो बुद्धिरेव च |
अहंकार इतीयं मे भिन्ना प्रकृतिरष्टधा || 7-4 ||

The प्रातिपदिकम् ‘भिन्न’ is derived from the verbal root √भिद् (भिदिँर् विदारणे ७. २) as follows –
भिद् + क्त । By 3-2-102 निष्ठा, 3-4-70 तयोरेव कृत्यक्तखलर्थाः।
= भिद् + त । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः। Note: 7-2-10 एकाच उपदेशेऽनुदात्तात्‌ prevents the affix ‘त’ from taking the augment ‘इट्’ which would have been done by 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः। The affix “क्त” is a कित्। Hence 1-1-5 क्क्ङिति च prevents 7-3-86 पुगन्तलघूपधस्य च from applying.
= भिन् + न । By 8-2-42 रदाभ्यां निष्ठातो नः पूर्वस्य च दः – A नकार: is the replacement in place of a तकार: of a निष्ठा affix (ref. 1-1-26) which immediately follows a रेफ: or a दकार: and also in place of a दकार: which immediately precedes a निष्ठा affix.
Thus there are two cases:
(i) The तकार: of a निष्ठा affix is immediately following a रेफ:। In this case the तकार: is replaced by a नकार:।
(ii) The तकार: of a निष्ठा affix is immediately following a दकार:। In this case the तकार: (of the निष्ठा affix) as well as the दकार: (of the धातु:) is replaced by a नकार:।

“भिन्न” gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।

The स्त्रीलिङ्ग-प्रातिपदिकम् “भिन्ना” is derived as follows:
भिन्न + टाप् । By 4-1-4 अजाद्यतष्टाप्‌।
= भिन्न + आ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-7 चुटू, 1-3-9 तस्य लोपः।
= भिन्ना । By 6-1-101 अकः सवर्णे दीर्घः।

The विवक्षा is प्रथमा-एकवचनम्।
भिन्ना + सुँ । By 4-1-2 स्वौजसमौट्छष्टाभ्याम्भिस्ङेभ्याम्भ्यस्ङसिँभ्याम्भ्यस्ङसोसाम्ङ्योस्सुप्।
= भिन्ना + स् । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-2 उपदेशेऽजनुनासिक इत्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= भिन्ना । By 6-1-68 हल्ङ्याब्भ्यो दीर्घात्‌ सुतिस्यपृक्तं हल्।

2. In the सिद्धान्त-कौमुदी the वृत्ति: of the सूत्रम् 7-2-11 श्र्युकः क्किति states – श्रिञ एकाच उगन्ताच्च गित्कितोरिण् न । Commenting on this the तत्त्वबोधिनी says – उगन्तात्किम्? शयितः। Please explain.
Answer: The प्रातिपदिकम् ‘शयित’ is derived from the verbal root √शी (शीङ् स्वप्ने २. २६). This derivation requires the use of the following सूत्रम् which we have not studied as yet – 1-2-19 निष्ठा शीङ्स्विदिमिदिक्ष्विदिधृषः । वृत्तिः is एभ्यः सेण्निष्ठा किन्न स्यात् । When following the verbal root √शी (शीङ् स्वप्ने २. २६), √स्विद् (ञिष्विदाँ स्नेहनमोचनयोः (गात्रप्रस्रवणे)| स्नेहनमोहनयोरित्येके १. ८४५), √मिद् (ञिमिदाँ स्नेहने ४. १५८), √क्ष्विद् (ञिक्ष्विदाँ स्नेहनमोचनयोः ४. १५९) or √धृष् (ञिधृषाँ प्रागल्भ्ये ५. २५) the निष्ठा affix which has taken the इडागमः is not a कित्।

Steps are as follows:
शी + क्त । By 3-2-102 निष्ठा, 3-4-70 तयोरेव कृत्यक्तखलर्थाः।
= शी + त । अनुबन्ध-लोप: by 1-3-8 लशक्वतद्धिते and 1-3-9 तस्य लोपः।
= शी + इट् त । By 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः, 1-1-46 आद्यन्तौ टकितौ।
= शी + इत । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
Note: The affix “क्त” is a कित्। Hence 1-1-5 क्क्ङिति च would prevent 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः from applying. But by the सूत्रम् 1-2-19 निष्ठा शीङ्स्विदिमिदिक्ष्विदिधृषः the affix ‘क्त’ in this case is not to be treated as a कित्। This allows us to apply 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः in the next step.
= शे + इत । By 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
= शयित । By 6-1-78 एचोऽयवायावः।

As per 7-2-11 श्र्युकः क्किति – An affix which is either a गित् (has गकार: as a इत्) or कित् (has ककार: as a इत्) does not take the augment इट् when following the verbal root √श्रि (श्रिञ् सेवायाम् १. १०४४) or any verbal root which ends in a उक् letter.
Here in this example, the verbal root √शी ends in a ईकारः which is does not belong to the उक्-प्रत्याहारः। Therefore 7-2-11 does not stop the इट्-आगमः prescribed by 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः। This is what is meant by उगन्तात्किम्? शयितः।

3. Commenting on the सूत्रम् 7-2-11 श्र्युकः क्किति, the काशिका says – कितीति किम्? श्रयिता। Please explain.
Answer: The प्रातपदिकम् ‘श्रयितृ’ used in the form श्रयिता (पुंलिङ्गे, प्रथमा-एकवचनम्) is derived from the verbal root √श्रि (श्रिञ् सेवायाम् १. १०४४) using the affix तृच् as follows:

श्रि + तृच् । By 3-1-133 ण्वुल्तृचौ, 3-4-67 कर्तरि कृत्‌।
= श्रि + तृ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
Note: “तृ” gets आर्धधातुक-सञ्ज्ञा by 3-4-114 आर्धधातुकं शेषः।
= श्रि + इट् तृ । By 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः।
= श्रि + इतृ । अनुबन्ध-लोपः by 1-3-3 हलन्त्यम्, 1-3-9 तस्य लोपः।
= श्रे + इतृ । By 7-3-84 सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
= श्रयितृ । By 6-1-78 एचोऽयवायावः।

“श्रयितृ” gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46 कृत्तद्धितसमासाश्च।
As per 7-2-11 श्र्युकः क्किति – An affix which is either a गित् (has गकार: as a इत्) or कित् (has ककार: as a इत्) does not take the augment इट् when following the verbal root √श्रि (श्रिञ् सेवायाम् १. १०४४) or any verbal root which ends in a उक् letter.
Here in this example, the verbal root is √श्रि (श्रिञ् सेवायाम् १. १०४४) but the affix ‘तृच्’ is not a गित् or a कित्। Therefore 7-2-11 does not stop the इट्-आगमः prescribed by 7-2-35 आर्धधातुकस्येड् वलादेः। This is what is meant by कितीति किम्? श्रयिता।

4. Can you spot the affix ‘सन्’ in the verses?
Answer: The affix ‘सन्’ has been used in the derivation of the प्रातिपदिकम् ‘जिजीविषु’ of the form जिजीविषोः (पुंलिङ्गे, षष्ठी-एकवचनम्)।

Please see the answer to question 4 in the following comment for the derivation – http://avg-sanskrit.org/2012/06/28/पिपासया-fis/#comment-3927

5. Where has the सूत्रम् 6-1-89 एत्येधत्यूठ्सु been used in the verses? (We have not discussed this सूत्रम् in the class but have seen it in a prior post.)
Answer: The सूत्रम् 6-1-89 एत्येधत्यूठ्सु has been used in the सन्धि-कार्यम् between परा + एति = परैति।
Here 6-1-88 वृद्धिरेचि is over-ruled by 6-1-94 एङि पररूपम्। By 6-1-94 एङि पररूपम्, in place of the ending अकारः or आकारः of a उपसर्गः and the following एकारः or ओकारः belonging to a verbal root, there is a एकादेश: of the latter (पररूपम्।) So we would have got the undesired form परा + एति as परेति । But 6-1-94 एङि पररूपम् is over-ruled here by the specific rule 6-1-89 एत्येधत्यूठ्सु। The meaning of 6-1-89 एत्येधत्यूठ्सु is as follows (we’ll ignore the term “ऊठ्” because it is not relevant to the present discussion) – वृद्धिः is the एकादेशः in place of the ending अकारः or आकारः of a उपसर्गः and the following एच् letter belonging to √इ (इण् गतौ २. ४०) or √एध् (एधँ वृद्धौ १. २).
In the current example, एति (लँट्, कर्तरि प्रयोगः, प्रथम-पुरुषः, एकवचनम्) is derived from the verbal root √इ (इण् गतौ २. ४०). So we get परा + एति = परैति by 6-1-89 एत्येधत्यूठ्सु।

6. How would you say this in Sanskrit?
“Why do you always wear worn out clothes?” Use √वस् (वसँ आच्छादने २. १३) for ‘to wear.’
Answer: कस्मात् सदा/सर्वदा जीर्णानि वस्त्राणि वस्से।

Easy questions:

1. Why doesn’t the सूत्रम् 6-1-101 अकः सवर्णे दीर्घः apply between वाससी + इव?
Answer: वाससी is प्रथमा-द्विवचनम् of the नपुंसकलिङ्ग-प्रातिपदिकम् “वासस्”। The ईकारः at the end of वाससी gets प्रगृह्य-सञ्ज्ञा by 1-1-11 ईदूदेद्द्विवचनं प्रगृह्यम् – A dual number affix ending in the letter “ई”, “ऊ” or “ए” gets the designation “प्रगृह्य”। Then, as per 6-1-125 प्लुतप्रगृह्या अचि there is no सन्धि-कार्यम् between the वाससी and the following अच् (which is the इकार: in इव।) Vowels having the प्रगृह्य-सञ्ज्ञा retain their natural state when followed by a vowel. (This means that no सन्धि-कार्याणि are performed.)

2. Where has the सूत्रम् 6-4-105 अतो हेः been used in the commentary?
Answer: The सूत्रम् 6-4-105 अतो हेः says that there is an elision of the affix “हि” when it follows an अङ्गम् ending in a अकार:। This सूत्रम् has been used in the form भव derived from the verbal root √भू (भू सत्तायाम्, भ्वादि-गणः, धातु-पाठः #१. १).
Please see the answer to question 1 in the following comment for the derivation of the form भव –
http://avg-sanskrit.org/2012/02/14/भवितास्मि-1as-लुँट्/#comment-3293

In the commentary we have भव + इति = भवेति by 6-1-87 आद्गुणः।