TBD.
इक् यो यणः स्थाने भूतो भावी वा तस्य संप्रसारणम् इत्येषा संज्ञा भवति। यजि ष्टम्। वप् उप्तम्। ग्रह गृहीतम्। केचिदुभयथा सूत्रम् इदं व्याचक्षते वाक्यार्थः संज्ञी, वर्णश्च इति। इग्यणः यो वाक्यार्थः स्थान्यादेशसम्बन्धलक्षणः स सम्प्रसारणसंज्ञो भवति, यण्स्थानिक इग्वर्णः स सम्प्रसारणसंज्ञो भवति इति। तत्र विधौ वाक्यार्थ उपतिष्ठते ष्यङः सम्प्रसारणं पुत्रपत्योस् तत्पुरुषे 6-1-13 वसोः सम्प्रसारणम् 6-4-131 इति। अनुवादे वर्णः सम्प्रसारणाच् च 6-1-108 इति। सङ्ख्यातानुदेशादिह न भवति अधितराम् इति। द्युभ्याम् इत्यत्र दिव उत् 6-1-131 इति तपरकरणाद् दीर्घो न भवति। सम्प्रसारणप्रदेशाः वसोः सम्प्रसारणम् 6-4-131 इत्येवम् आदयः।
TBD.
257 यणः स्थाने प्रयुज्यमानो य इक् स संप्रसारणसंज्ञः स्यात्..
वि\उfffदावागम्, वि\उfffदावाहौ इति सुटि रूपाणि सुगमत्वादुपेक्ष्य शसादावचि संप्रसारणकार्यं वक्ष्यन् संप्रसरणसंज्ञा दर्शयति–इग्यणः यणः स्थाने इति। व्याख्यानात्स्थानार्थलाभः। `षष्ठी स्थानेयोगे'ति तु नेह भवति, अनुवादे परिभाषामनुपस्थितेः। षष्ठीश्रुतौ सर्वत्र व्याख्यानादेव स्थानार्थलाभसंभवात् `षष्ठीस्थानेयोगा' इत्येत`न्निर्दिश्यमानस्यादेशा भवन्ती'त्येतदर्थमिति भाष्ये सिद्धान्तितत्वाच्च। संप्रसारणसंज्ञ इति। ततश्च `वसोः संप्रसारणं' `वचिस्वपियजादीना'मित्यादौ संप्रसारणश्रुतौ यण्?स्थानिक इगुपस्थितो भवति। तत्रान्तरतम्याद्यस्य इकारः, वकारस्य उकारः, रेफस्य ऋकारः लस्य लृकार इति ज्ञेयम्।
288 इग्यणः। यणः स्थाने इति। विधिप्रदेशेषु सूत्रसाटकवद्भाविसंज्ञाश्रयणान्नान्योन्याश्रयः। ननु यण्स्थानिकस्येकः संप्रसारणत्वे `अदुहितचरा'मित्यत्र लङो लकारस्य स्थाने उत्तमपुरुषैकवचनमिट्, तस्य यण्स्थानिकत्वेन संप्रसारणसंज्ञायां सत्यां `हलः'इति दीर्घः स्यात्, तरपं प्रति लङ्न्तस्याऽङ्गत्वादिति चेत्। अत्र कैयटः— यथासङ्ख्यसम्बन्धात्सम्प्रसारणसञ्ज्ञाऽत्र न भवतीति। नन्वनुवादे परिभाषाणामनुपस्थानात्कथमिह यथासङ्ख्यत्वलाभः। नचैवं स्थानेयोगोऽपि न लभ्येतेति वाच्यम्, `षष्ठी स्थानेयोगे'त्यत्रैतत्सूत्रमनुवत्र्तय व्याख्यायां तल्लभात्। अत्राहुः–तन्त्रावृत्त्याद्याश्रयणेन `सम्प्रसारणस्ये'ति सूत्रे तद्भावितग्रहणाददुहिकरामित्यत्र `हलः'इति लङः स्थामिकस्येटः संप्रसारणस्य दीर्घो न भवति, लङ्स्थानिकस्येटः संप्रसारणशब्देनाऽभावितत्वात्ष। नन्वेवमप्यक्षद्युवौ अक्षद्युव इत्यादावूठः संप्रसारणसंज्ञायां `संप्रसारणाच्चे'ति पूर्वरूपं स्यादिति चेन्न, `संप्रसारणपूर्वत्वे समानाङ्गग्रहणं कर्तव्य'मिति वार्तिककृतोक्तत्वाद्वार्णादाङ्गस्य बलीयस्त्वाद्वा उवङेव स्यात्। अत्र नव्याः– `ष्यङः संप्रसारण'मित्यादिविधिप्रदेशेष्वेव `यण् इ'गिति पठित्वा संप्रसारणसंज्ञासूत्रं त्युक्तं शक्यमित्याहुः।
205) इग्यणः सम्प्रसारणम् 1-1-45
वृत्ति: यणः स्थाने प्रयुज्यमानो य इक्, स सम्प्रसारणसञ्ज्ञः स्यात्। The इक् letter that is ordained in the place of a यण् letter gets the designation सम्प्रसारणम्।
गीतासु उदाहरणम् – श्लोकः bg5-18
श्वन् + ङि = श्वन् + इ 1-3-8, श्वन् gets भ-सञ्ज्ञा by 1-4-18 = श् उ अन् + इ 6-4-133, 1-1-45 – Example continued under next rule.