TBD.
ग्रहेर् धातोः कप्रत्ययो भवति गेहे कर्तरि। गृहं वेश्म। तात्स्थ्यात् दाराश्च। गृह्णन्ति इति गृहाः दाराः। गृहाणि वेश्मानि।
TBD.
792 गेहे कर्तरि ग्रहेः कः स्यात्. गृहम्..
723 गेहे कः। `विभाषा ग्रहः' इत्यस्यापवादः। गृहमिति। `ग्रहिज्ये'ति संप्रसारणं, पूर्वरूपं च॥ ननु `गृहा दारा' इति कथम्, गेहे कर्तर्येव वाच्ये कप्रत्ययविधानादित्यत आह– तात्स्थ्यादिति। गृहशब्दो गेहस्थे लाक्षणिक इति भावः। गृहा दारा इति। `दारेष्वपि गृहाः' इत्यमरः।
603 गेहे कः। गेह इति प्त्ययार्थस्य कर्तुर्विशेषणं, नोपपदम्, `गृहपतिना संयुक्ते ञ्यः' इति निर्देशादित्यभिप्रेत्याह— गेहे कर्तरीति। एतत्सूत्रं तु शक्यम कर्तुम्। गृहू ग्रहणे इति भ्वादेरिगुपधलक्षमे कप्रत्यये कृते गृहशब्दस्य सिद्धेः। तात्स्थ्यादिति। भवति हि तात्स्थ्यात्ताच्छब्द्यम्। `मञ्चाः क्रोशन्ती' त्यादौ मञ्चशब्देन पुरुषा अपि व्यपदिश्यन्ते। एवं च गृहशब्दो वेश्मनि मुख्यो, दारेषु त्वौपचारिक इत्यर्थः। अत्रेदमवधेयम्– गृहशब्दोऽयमद्र्धर्चादित्वादुभयलिङ्गः। तत्र नपुंसकलिङ्गोऽभिधेयवचनः पुँल्लिङ्गस्तु बहुवचनान्त एव। `गृहाः पुंसि च भूस्त्र्येवे'त्यमरोक्तेरिति।
वृत्तिः गेहे कर्तरि ग्रहेः कः स्यात् । The affix “क” is used following the verbal root √ग्रह् (ग्रहँ उपादाने ९. ७१) when the agent (of the action) denotes a house.
उदाहरणम् – गृह्णाति (धान्यादिकम्) इति गृहम् derived from √ग्रह् (ग्रहँ उपादाने ९.७१).
ग्रह् + क 3-1-144
= ग्रह् + अ 1-3-8, 1-3-9
= ग् ऋ अ ह् + अ 6-1-16
= गृह 6-1-108
“गृह” gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46