TBD.

पदान्तस्य अनुस्वारस्य ययि परतः वा परसवर्णादेशो भवति। तङ्कथञ्चित्रपक्षण्डयमानन्नभःस्थम्पुरुषो ऽवधीत्, तं कथं चित्रपक्षं डयमानं नभःस्थं पुरुषो ऽवधीत्।

TBD.

80 त्वङ्करोषि, त्वं करोषि..

126 वा पदान्तस्य। `अनुस्वारस्य ययि परसवर्ण' इत्यनुवर्तते। तदाह– पदान्तस्येत्यादिना। त्वङ्करोषीति। त्वम्-करोषीति। स्थिते मोऽनुस्वारः। परसवर्णो ङकारः। तदभावपक्षे अनुस्वार एव श्रूयते। अत्रेति। सम्-यन्तेति स्थिते मोऽनुस्वारः। तस्य परनिमित्तभूतयकारसवर्णः अनुनासिक एव यकारो भवति, आन्तर्यात्। तथाच सय्यँन्तेति रूपम्। एवं सं-वत्सर इति स्थिते अनुस्वारस्य परसवर्णोनुनासिको वकारः। सव्वँत्सर इति रूपम्। यं-लोकमिति स्थिते, अनुस्वारस्य परसवर्णोऽनुनासिको लकारः। यल्लोंकमिति रूपम्। परसवर्णाभावपक्षे तु अनुस्वार एवेत्यर्थः।

–

13) वा पदान्तस्य 8-4-59

वृत्ति: पदान्तस्यानुस्वारस्य ययि परतो वा परसवर्णादेशो भवति । When an अनुस्वारः occurs at the end of a पदम् and is followed by a यय् letter, then it is optionally substituted by a letter which is सवर्ण: with that following यय् letter.

गीतासु उदाहरणम् – श्लोकः bg1-3

महतीम् + चमूम् = महतीं चमूम् or महतीञ् चमूम्

Note:

1. In writing the former form (महतीं चमूम्) is generally used, but while pronouncing it is stylistically better to use the latter form (महतीञ् चमूम्)

2. The five letters ह् , र् , श् , ष् and स् do not have any सवर्ण letters (and hence no सवर्ण nasal.) So when the अनुस्वारः precedes one of these five then it remains as अनुस्वार: only.