Table of Contents

<<6-3-52 —- 6-3-54>>

6-3-53 पद् यत्यतदर्थे

प्रथमावृत्तिः

TBD.

काशिका

यत्प्रत्यये परतः पादस्य पदित्ययम् आदेशो भवत्यतदर्थे। पादौ विध्यन्ति पद्याः शर्कराः। पद्याः कण्टकाः। अतदर्थे इति किम्? पादार्थम् उदकं पाद्यम्। पद्भाव इके चरतावुपसङ्ख्यानम्। पादभ्यां चरति पदिकः। पर्पादिभ्यः ष्ठन् 4-4-10 इति पादशब्दात् ष्ठन् प्रत्ययः। शरीरावयववचनस्य पादशब्दस्य ग्रहणम् इह इष्यत्, तेन पणपादमाषशतद् यत् 5-1-34 इत्यत्र पदादेशो न भवति। द्विपाद्यम्। त्रिपाद्यम्।

Ashtadhyayi (C.S.Vasu)

TBD.

लघु

बालमनोरमा

976 पद्यत्य। पद–यति–अतदर्थे इति च्छेदः। पद्या इति। विध्यत्यधनुषेति यत्प्रत्ययः। पाद्यमिति। `पादार्घाभ्यां चे'ति तादर्थ्ये यत्प्रत्ययः। \र्\निके चरताविति। चरत्यर्थे विहितस्य ष्ठनो य इकादेशः, तस्मिन्परे पादस्य पत्स्यादित्युपसङ्ख्यानमित्यर्थः।

तत्त्वबोधिनी

832 पद्याइति। `विध्यत्यधनुषे'ति यत्। पाद्यमिति। `पादार्घाभ्यां चे'ति यत्। पूर्वसूत्रे आज्यात्यादिषु प्राण्यङ्गस्यैव करणत्वसंभवादिहापि तद्वचन एव पादशब्दो गृह्रते, न परिमाणवचनः। तेन `द्वाभ्यां पादाभ्यां क्रीतं द्विपाद्यं, त्रिपाद्य'मित्यत्र `पणपादमाषे'ति यति पदादेशो न भवति। एतच्च वृत्तिहरदत्तग्रन्थयोः स्पष्टम्।

Satishji's सूत्र-सूचिः

TBD.