TBD.
कशब्दो देवतायां प्रजापतेर् वाचकः, ततः पूर्वेन एव अण् प्रत्ययः सिद्धः, इकारादेशार्थम् वचनम्। कस्य इकारादेशो भवति प्रत्ययसन्नियोगेन। कायं हविः। कायम् एककपालं निर्वपेत्।
TBD.
–
1208 कस्येत्। प्रत्ययसंनियोगेनेति। `साऽस्य देवते'ति विहिते कशब्दादण्प्रत्यये परे तत्संन्नियोगेन प्रकृतेरिकारोऽन्तादेश इत्यर्थः। तताच कशब्दादणि प्रकृतेरिकारे अन्तादेशे वृद्धौ आयादेशे कायमिति सिद्धम्। तत्र कि-अ इति स्थिते `यस्येति चे'ति इकारलोपमाशङ्क्याह–यस्येति लोपादिति। कशब्दस्य विवरणं–ब्राहृएति। यद्यप्यत्र इत्त्वविधिबलादेव लोपो न भवतीति भाष्यम्, तथापि वस्तुस्थितिकथनमिदम्। तस्य प्रयोजनमाह–श्रायं हविरिति। अत्रेदमवधेयम्। `कस्ये'दित्यत्र कशब्दस्य अकारान्तस्य षठ\उfffदेकवचनमित्येकः पक्षः। सर्वादिगणपठितस्य किंशब्दस्य षष्ठ\उfffदेकवचनमिति पक्षान्तरम्। तत्राद्यपक्षे हविःप्रचारे `कायानुब्राऊही'ति प्रैष इति निर्विवादं, सर्वादिगणबहुर्भूतत्वेन स्मैबावाऽसम्भवात्। द्वितीयपक्षे तु किंशब्दस्य प्रजापतिनामत्वेन असर्वनामत्वान्न स्मैभावः, अन्वर्थसंज्ञाबलेन एकार्थवृत्तेः संज्ञाशब्दस्य सर्वनामत्वात् `कस्मा अनुब्राऊही'त्येव संप्रैष इति भाष्ये प्रपञ्चितम्। एवञ्च विष्णुसहरुआनामसु-`वि\उfffदां विष्णुः' इति, `एकौ नैकः सवः कः किं यत्तत्पदमनुत्तम'मिति च पठितम्। वि\उfffदाआदिशब्देष्वप्ययं न्यायस्तुल्यः। तथाच वि\उfffदास्म#ऐ नमः, `वि\उfffदाआय नमः' इत्यादि प्रयोज्यमित्यास्तां प्रासङ्गिकम्।
–
TBD.