TBD.
पुंसि सञ्ञायाम्, करणाधिकरणयोश्च इति सर्वम् अनुवर्तते। हलन्ताद् धातोः करणाधिकरणयोः घञ् प्रत्ययो भवति। घस्य अपवादः। लेखः। वेदः। वेष्टः। वन्धः। मार्गः। अपामार्गः। वीमार्गः।
TBD.
878 हलन्ताद्घञ्. घापवादः. रमन्ते योगिनोऽस्मिन्निति रामः. अपमृज्यतेऽनेन व्याध्यादिरित्यपामार्गः..
–
–
वृत्तिः हलन्तात् करणाधिकारणयोः पुंसि संज्ञायां घञ् स्यात् । To denote the instrument or the locus of the action, the affix घञ् is used following a verbal root ending in a consonant provided the word so derived is used in the masculine gender as a proper name.
Note: The affix ‘घञ्’ prescribed by this सूत्रम् is a अपवाद: (exception) to the affix ‘घ’ prescribed by 3-3-118.
उदाहरणम् – रमते लोकोऽस्मिन्निति राम: derived from the verbal root √रम् (रमुँ क्रीडायाम् | रमँ इति माधवः १. ९८९).
रम् + घञ् 3-3-121
= रम् + अ 1-3-3, 1-3-8, 1-3-9
= राम 7-2-116. ‘राम’ gets the प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46.
उदाहरणम् – प्रसीदन्त्यत्रेति प्रासाद: derived from the verbal root √सद् (षद्ऌँ विशरणगत्यवसादनेषु १. ९९०, ६. १६३) with the उपसर्ग: ‘प्र’।
प्र सद् + घञ् 3-3-121
= प्र सद् + अ 1-3-3, 1-3-8, 1-3-9
= प्र साद् + अ 7-2-116
Example continued under 6-3-122