TBD.

अधिकरणे इति वर्तते। चरेर् धातोरधिकरणे सुबन्त उपपदे टप्रत्ययो भवति। कुरुषु चरति कुरुचरः। मद्रचरः। कुरुचरी। मद्रचरी। प्रत्ययान्तरकरणं ङीबर्थम्।

TBD.

795 अधिकरणे उपपदे. कुरुचरः..

745 चरेष्टः। ट इति च्छेदः। `अधिकरणे उपपदे' इति शेषः। `अधिकरणे शेते' रित्यतस्तदनुवृत्तेरिति भावः। कुरुचर इति। कुरुषु चरतीति विग्रहः। न च `अकर्मकधातुभिर्योगे' इति कर्मत्वं शङ्क्यं, तस्य वैकल्पिकतयायास्तत्रैव प्रपञ्चितत्वात्। तत्र अत्रत्यमपि भाष्यं प्रमाणम्।

622 कुरुचर इति। कुरुषु देशेषु चरति। अटतीत्यर्थः।

Video

वृत्तिः अधिकरणे उपपदे । The affix “ट” may be used after the verbal root √चर् (चरँ गत्यर्थ: १. ६४०) when in composition with a पदम् which denotes the locus (of the action.)

उदाहरणम् – निशायां चरतीति निशाचरः (राक्षस:)।

निशा ङि + चर् + ट 3-2-16
Note: The term अधिकरणे (which comes as अनुवृत्ति: in to the सूत्रम् 3-2-16 from the prior सूत्रम् 3-2-15) ends in the seventh (locative) case. Hence “निशा ङि” (which is the locus (अधिकरणम्) of चरति) gets the उपपद-सञ्ज्ञा here by 3-1-92
= निशा ङि + चर् + अ 1-3-7, 1-3-9
= निशा ङि + चर

Now we form the compound between “निशा ङि” (which is the उपपदम्) and “चर” using the सूत्रम् 2-2-19. Note: Here “निशा ङि” is the उपपदम् and hence it gets the उपसर्जन-सञ्ज्ञा by 1-2-43
In the compound, “निशा ङि” is placed in the prior position as per 2-2-30
“निशा ङि + चर” gets प्रातिपदिक-सञ्ज्ञा by 1-2-46
= निशाचर 2-4-71

In the feminine -

निशायां चरतीति निशाचरी (राक्षसी)।

Example continued under 4-1-15