TBD.

प्राक् क्रीताच् छः 5-1-1), कंसीयः। उगवादिभ्यो यत् (*5,1.2, परशव्यः। कंसीयपरशव्यशब्दाभ्यां यथासङ्ख्यं यञञौ प्रत्ययौ भवतः तस्य विकारः इत्येतस्मिन् विषये, तत्संनियोगेन च कंसीयपरशव्ययोः लुग् भवति। कंसीयस्य विकारः कांस्यः। परशव्यस्य विकारः पारशवः। प्रातिपदिकाधिकाराद् धातुप्रत्ययस्य न लुग् भवति। परशव्यशब्दादनुदात्ताऽदित्वादेव अञि सिद्धे लुगर्थं वचनम्। ननु च यस्य इति च 6-4-148) इति लोपे कृते हलस् तद्धितस्य (*6,4.150 इति यलोपो भविष्यति? ना एअदस्ति, ईति इति तत्र वर्तते। इति श्रीजयादित्यविरचितायां काशिकायां वृत्तौ चतुर्थाध्यायस्य तृतीयः पादःचतुर्थाध्यायस्य चतुर्थः पादः।

TBD.

–

1605 कंसीयपरशब्द। अत्र यञञोर्न लुक्, विधिवैयथ्र्यात्। नापि प्रकृत्योः, प्रत्ययाऽदर्शनस्यैव लुक्त्वात्। अतः परिशेषात्प्रकृत्येकदेशयोश्छयतोरिति लभ्यते। तदाह–छयतोरिति। कंसीयमिति। कंसो नाम धातुर्लोहविशेषः। `तस्मै हित'मिति छः। कांस्यमिति। कंसीयशब्दाद्यञि छस्य लुकि आदिवृद्धौ `यस्येति चे'त्यकारलोपः। परशब्दमिति। `तस्मै हित'मित्यधिकारे `उगवादिभ्यो य'दिति ओर्गुणे `वान्तो यी'त्यवादेशः। पारशव इति। परशब्दशब्दादञि यतो लुकि ओर्गुणे पारशवः। `हलस्तद्धितस्ये'ति तु न, ईतीत्यनुवृत्तेः। अनापत्यत्वात् `आपत्यस्य चे'त्यपि लोपो न प्रसज्यत इति भावः। प्राग्दीव्यतीयाः।* प्रकरणम्।

121 कंसीयमिति। `प्राक्क्रीताच्छः'इत्यधिकारे `तस्मै हित'मिति छः। तस्यै छस्यापवादतया `उगवादिभ्यो यत्'—परशव्यं दारु। परशव्यशब्दस्याऽनुदात्तादित्वादञि [#ः] सिद्धे तत्संनियोगेन यतो लुगर्थं वचनम्। नच `यस्येति'यलोपे कृते `हलस्तद्धितस्ये'ति यलोपेन सिद्धमिष्टमिति भ्रमितव्यम्, ईतीत्यनुवृत्तेः। \र्\निति तत्त्वबोधिन्याम् विकारार्थाः प्राग्दीव्यतीयाश्च। विसर्गसन्धिः॥ `स्वैजसमौ'डिति सुप्रत्यये तस्य रुत्वे `खरवसानयो'रिति विसर्गे च कृते `विसर्जनीयस्य स' इति सः। अस्य च रुत्वं नाशङ्क्यम्, रुत्वं प्रति विसर्जनीयसत्वस्याऽसिद्धत्वात्।

TBD.